Review in Kindamuzik

July 15, 2014    News

Various Artists – Souvenirs van de Woeste Grond
Review in Kindamuzik:

“Een mooi, handgemaakt product…” In de leader van Tussen Kunst en Kitsch spreekt een expert deze woorden over een artefact dat hem wordt gepresenteerd. Het zou over Souvenirs van de Woeste Grond kunnen gaan. Voor het gelijknamige kunstproject werden verhalen over het Overijsselse landschap verzameld om deze aan de vergetelheid te ontrukken. Acht verschillende kunstenaars maakten op basis daarvan Souvenirs. Harco Rutgers tekent voor de samenstelling en het hoesontwerp.

Het project doet denken aan R. Murray Schafers opvattingen over het vastleggen en daarmee behouden van de (natuurlijke) soundscapes. Nogal wat veranderingen in het Overijsselse landschap vallen onder de noemer ‘verdwijnen’. Om de archeologie een stap voor te zijn, vormen de souvenirs conservatie voor het nageslacht, voor het geval de verhalen niet meer verteld kunnen worden en alleen stille getuigen resteren.

Overigens is het niet duidelijk of de fieldrecordings uit de provincie afkomstig zijn. Het geeft een aura van universaliteit aan de werken. Zo kan de van kleur verschietende rivier bij Machinefabriek ook in het Engels worden bevraagd, terwijl muzikaal de sfeer van Arthur Rimbauds Le Bateau Ivre opgeroepen wordt.

Wouter van Veldhovens stuk verklankt hunkering, wachten of verwachting. Het draagt een spanning in zich die maar niet wordt ingelost. Reinier van Houdt weet een ronduit bloedstollend en enigmatisch geluidsverhaal te vertellen waarin wegstervende, veelal ijle tonen centraal staan die stiekem (of gelukkig?) opgenomen – en dus behouden – zijn.

Rest de vraag welke woeste grond dit is. De composities zijn vooral braaf en nogal vlak. Respectvol, maar ook wat weinig geëngageerd. Komt dit doordat er gewerkt is met geluidkunstenaars of muzikant-componisten die geen directe band hebben met Overijssel en de geschiedenis of die in elk geval niet willen uitdrukken? Nu luister je naar vakantieverhalen van een vreemde, waarbij de anekdotes bovendien verteld worden door iemand die er zelf ook niet bij was. Met een heel groot deel van de geschiedenis is dit natuurlijk per definitie het geval, maar het gevoel resteert dat er zoveel meer (uit) te halen was geweest, ook letterlijk. Het is een beetje te ver weg zo: herinneringen uit de derde hand, terwijl de verhalen nog leven.

(Sven Schlijper)